Tại sao chứng khoán Mỹ cứ tăng mãi mấy thập kỷ qua


Bài viết phân tích sự hình thành và vận hành của “trật tự cũ” trong kinh tế toàn cầu, nơi Mỹ là con nợ khổng lồ nhưng vẫn duy trì sức mạnh nhờ “đặc quyền đồng đô la”.

Nghịch lý Mỹ - con nợ lớn nhất thế giới

·        Mỹ sở hữu GDP và sức mạnh quân sự vượt trội nhưng lại là con nợ ròng.

·       Nguyên nhân không chỉ từ thâm hụt thương mại, mà cốt lõi là do vị thế độc tôn của USD – đồng tiền dự trữ và thanh toán quốc tế.

Đặc quyền đồng đô la

·         Các quốc gia khác phải kiếm USD qua xuất khẩu, trong khi Mỹ chỉ cần in thêm tiền.

·        Mỹ nhập khẩu hàng hóa (từ Nhật, Trung Quốc…) bằng chính đồng nội tệ họ tự in ra, trong khi các nước khác phải tích trữ USD để đảm bảo thanh toán.

·       Nhờ đó, Mỹ có sức mua gần như vô hạn, tránh được khủng hoảng cán cân thanh toán mà các nước nhỏ thường gặp.

Từ cân bằng sang “cơn say” tiêu dùng

·         Sau Thế chiến II đến đầu thập niên 1970: Mỹ thặng dư hoặc cân bằng thương mại, do USD gắn với vàng.

·         Sau năm 1971 (Mỹ bỏ neo vàng theo USD): không còn giới hạn phát hành tiền, nên họ in tiền thoải mái, tùy tiện.

·         Toàn cầu hóa và hàng hóa giá rẻ từ châu Á thúc đẩy văn hóa tiêu dùng của Mỹ; tỷ trọng tiêu dùng tăng mạnh (chiếm gần 70% GDP năm 2024), trong khi đầu tư thấp tại Mỹ.

·         Hệ quả: Mỹ vay nợ nước ngoài chủ yếu để tiêu dùng, làm thâm hụt thương mại phình to hàng trăm, thậm chí ngàn tỷ USD.

Vòng tuần hoàn tái chế đô la

·      USD chảy ra qua nhập khẩu lại quay về Mỹ dưới dạng đầu tư (mua trái phiếu chính phủ, cổ phiếu, bất động sản).

·         Điều này giúp Mỹ duy trì lãi suất thấp, thị trường tài chính thịnh vượng, Phố Wall hưởng lợi, cư tăng mãi không thôi.

·      Chu trình: tiêu dùng vượt sản xuất → thâm hụt → USD ra ngoài → vốn quay lại Mỹ → thị trường tài chính tăng trưởng mãi không dừng.

Hệ quả và bước ngoặt

·         Mỹ ngày càng lệ thuộc vào vay nợ, đồng thời vô tình tài trợ cho sự vươn lên của Trung Quốc.

·      Nhận thức này dẫn tới nỗ lực phá vỡ vòng lặp, tiêu biểu là chiến tranh thương mại do chính quyền Trump khởi xướng.

·         Tuy nhiên, Trung Quốc cũng phải đánh đổi nhiều mặt khi duy trì mô hình thặng dư thương mại quá lớn.

Tóm lại, mô hình kinh tế dựa vào “đặc quyền đồng đô la” đã mang lại thịnh vượng kéo dài cho Mỹ, song cũng làm xói mòn nền tảng sản xuất nội địa và tạo cơ hội cho Trung Quốc trỗi dậy. Tuy nhiên, Mỹ đã nhận ra điều này và họ muốn thay đổi, cuộc chiến thương mại hiện nay chỉ là bước khởi đầu cho sự điều chỉnh tất yếu trong trật tự toàn cầu mới. Điều này dẫn đến xu hướng thay đổi của một số kênh đầu tư trong tương lai.


Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Con đường Chánh mạng trong tiền tệ

Hình ảnh
Trong thế giới ngày nay, nơi đồng tiền có mặt trong hầu hết các quyết định quan trọng, liệu có thể đưa tinh thần đạo Phật vào lĩnh vực tài chính và tiền tệ? Có lẽ điều đó phụ thuộc vào mỗi người. Với một số người, “Chánh mạng” – một trong tám yếu tố của Bát Chánh Đạo – có thể là một hướng đi đáng để suy ngẫm. Chánh mạng là gì? Trong đạo Phật, Đức Phật đề xuất tám con đường để thoát khổ đau bao gồm: Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm và Chánh định. “Chánh mạng” nghĩa là: kiếm sống bằng nghề nghiệp không gây hại cho bản thân và người khác. Không chỉ đơn thuần là “nghề tốt”, chánh mạng đòi hỏi ta sống với trách nhiệm, từ bi và nhận thức sâu sắc về hậu quả lâu dài từ cách mình kiếm và sử dụng tiền. Áp dụng Chánh mạng vào tài chính như thế nào? Đó là khi ta áp dụng tinh thần Chánh mạng vào mọi hoạt động liên quan đến tiền bạc. Kiếm tiền có trách nhiệm là không gian lận, không bán sản phẩm/ dịch vụ gây hại cho sức khỏe, tâm l...
Read more »

Con người là loài xã hội - là bản ngã - là sự kết nối

Hình ảnh
Sự sống này, từ hơi thở, miếng ăn đến niềm vui tinh thần, tất cả đều gắn chặt với sự kết nối. Con người vốn là loài “xã hội”, sự tồn tại của ta chỉ có ý nghĩa khi được gắn kết bởi những mối quan hệ hữu hình và vô hình. Kết nối từ gốc rễ sự sống Khi chào đời, một đứa trẻ không thể tự nuôi sống mình. Nó cần bàn tay mẹ cho bú, vòng tay cha che chở, và sự quan tâm của cộng đồng. Điều đó cho thấy: kết nối chính là dưỡng chất của sự sống, không kém gì thức ăn và nước uống. Một ly cà phê sáng ta uống, đằng sau là công sức của nông dân, người rang xay, quán xá…Nếu thân thể cần thức ăn, thì tinh thần cần sự đồng cảm. Một nụ cười, một buổi trò chuyện, hay chỉ đơn giản là cảm giác có ai đó lắng nghe, đều giúp não bộ tiết ra hormone an lành. Góc nhìn Phật học: kết nối và bản ngã Phật giáo gọi sự ràng buộc này là duyên khởi : không có gì tồn tại độc lập, tất cả đều nương nhau mà có. Con người là kết quả của vô số mối nhân duyên: cha mẹ, thầy cô, bạn bè, xã hội, thiên nhiên, thời gian... Tuy vậy, Ph...
Read more »