Hiểu đúng về cảm xúc


Người ta thường nghĩ rằng cảm xúc làm mờ đi lý trí, khiến ta ra quyết định sai. Trên thực tế, nghiên cứu khoa học thần kinh cho thấy: không có cảm xúc thì con người khó đưa ra quyết định tốt. Cảm xúc như kim chỉ nam, giúp ta ưu tiên cái gì quan trọng và tránh bị tê liệt trước quá nhiều lựa chọn. Cảm xúc là dữ liệu: Lo lắng, hứng khởi hay e ngại đều phản ánh những tín hiệu từ môi trường và kinh nghiệm quá khứ. Cảm xúc tạo động lực, giúp ta hành động dứt khoát thay vì mãi phân tích. Cảm xúc giúp chúng ta sáng tạo, suy nghĩ thông suốt.

Tuy nhiên khi cảm xúc quá mức có thể dẫn tới thiên kiến nhận thức (bias). Làm thế nào để hoà hợp với cảm xúc thay vì bị dẫn dắt. Đó là ta cần nhận diện cảm xúc, đặt tên cho cảm xúc giúp ta bớt bị chi phối. Trong đầu tư, hiểu cảm xúc giúp ta tránh hành vi bầy đàn và ra quyết định cân bằng hơn. 

Đạo Phật dạy chúng ta quay về nương tựa vào chính mình để không bị cảm xúc lấn át. Mặc dù điều này không phải dễ dàng. Thử nhắm mắt lại chúng ta sẽ thấy tâm mình chạy đi khắp nơi, chứ không ở trong thân. Vì vậy con đường tu tập cần phải kiên trì. Thực tập thiền sẽ giúp chúng ta quay về với chính mình bớt lệ thuộc quá mức vào cảm xúc.

…Thơ thiền…

Trăng dưới nước, khẽ chạm mà chẳng tới,

Gió qua vai, thoang thoảng một mùi hương.

Ngồi yên ngắm cánh sen vừa hé nở,

Ánh trăng rơi dịu nhẹ bên nhụy hồng.

                                              T.T.Thành.

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Con đường Chánh mạng trong tiền tệ

Hình ảnh
Trong thế giới ngày nay, nơi đồng tiền có mặt trong hầu hết các quyết định quan trọng, liệu có thể đưa tinh thần đạo Phật vào lĩnh vực tài chính và tiền tệ? Có lẽ điều đó phụ thuộc vào mỗi người. Với một số người, “Chánh mạng” – một trong tám yếu tố của Bát Chánh Đạo – có thể là một hướng đi đáng để suy ngẫm. Chánh mạng là gì? Trong đạo Phật, Đức Phật đề xuất tám con đường để thoát khổ đau bao gồm: Chánh kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm và Chánh định. “Chánh mạng” nghĩa là: kiếm sống bằng nghề nghiệp không gây hại cho bản thân và người khác. Không chỉ đơn thuần là “nghề tốt”, chánh mạng đòi hỏi ta sống với trách nhiệm, từ bi và nhận thức sâu sắc về hậu quả lâu dài từ cách mình kiếm và sử dụng tiền. Áp dụng Chánh mạng vào tài chính như thế nào? Đó là khi ta áp dụng tinh thần Chánh mạng vào mọi hoạt động liên quan đến tiền bạc. Kiếm tiền có trách nhiệm là không gian lận, không bán sản phẩm/ dịch vụ gây hại cho sức khỏe, tâm l...
Read more »

Con người là loài xã hội - là bản ngã - là sự kết nối

Hình ảnh
Sự sống này, từ hơi thở, miếng ăn đến niềm vui tinh thần, tất cả đều gắn chặt với sự kết nối. Con người vốn là loài “xã hội”, sự tồn tại của ta chỉ có ý nghĩa khi được gắn kết bởi những mối quan hệ hữu hình và vô hình. Kết nối từ gốc rễ sự sống Khi chào đời, một đứa trẻ không thể tự nuôi sống mình. Nó cần bàn tay mẹ cho bú, vòng tay cha che chở, và sự quan tâm của cộng đồng. Điều đó cho thấy: kết nối chính là dưỡng chất của sự sống, không kém gì thức ăn và nước uống. Một ly cà phê sáng ta uống, đằng sau là công sức của nông dân, người rang xay, quán xá…Nếu thân thể cần thức ăn, thì tinh thần cần sự đồng cảm. Một nụ cười, một buổi trò chuyện, hay chỉ đơn giản là cảm giác có ai đó lắng nghe, đều giúp não bộ tiết ra hormone an lành. Góc nhìn Phật học: kết nối và bản ngã Phật giáo gọi sự ràng buộc này là duyên khởi : không có gì tồn tại độc lập, tất cả đều nương nhau mà có. Con người là kết quả của vô số mối nhân duyên: cha mẹ, thầy cô, bạn bè, xã hội, thiên nhiên, thời gian... Tuy vậy, Ph...
Read more »