Cơ thể cũng có hướng nội – hướng ngoại: Một góc nhìn ít ai nói tới

Khi nhắc đến “hướng nội – hướng ngoại”, phần lớn chúng ta nghĩ ngay đến tính cách: người hướng nội thích yên tĩnh, người hướng ngoại thích giao tiếp. Nhưng có một khía cạnh ít được nhắc tới: cơ thể cũng có thể hướng nội hoặc hướng ngoại. Điều này lý giải vì sao có người ngồi đọc sách cả ngày không mệt, trong khi người khác chỉ thấy thoải mái khi vận động, ra ngoài chơi thể thao.

Cơ thể hướng ngoại là gì?

Cơ thể hướng ngoại là cơ thể cần hành động để giải phóng năng lượng. Những người này: Ngồi lâu dễ bứt rứt, khó chịu, sau khi chơi thể thao hoặc vận động, cảm thấy đầu óc sáng suốt hơn, thường có sức bền thể chất, thích trải nghiệm mạnh, thích mồ hôi và nhịp tim nhanh. Nói nôm na: cơ thể hướng ngoại giống như pin phải xả ra mới nạp lại được.

Cơ thể hướng nội là gì?

Ngược lại, cơ thể hướng nội là cơ thể nạp năng lượng qua việc ngồi yên, ít vận động. Những người này: Có thể ngồi yên cả ngày mà không thấy khó chịu, thường ít hứng thú với thể thao mạnh, chỉ thích vận động nhẹ như đi bộ, yoga, khi nghỉ ngơi, họ hồi phục nhanh và thấy thoải mái nhất trong trạng thái không vận động. Cơ thể hướng nội giống như pin càng để yên thì càng đầy.

Góc nhìn khoa học

Sự khác biệt này không chỉ là cảm nhận, mà có gốc rễ từ hệ thần kinh và hormone:

 • Cơ thể hướng ngoại thiên về hệ giao cảm (sympathetic) – cơ chế “chiến đấu hoặc bỏ chạy”, khiến họ cần hành động, tiết nhiều dopamine và adrenaline.

 • Cơ thể hướng nội thiên về hệ phó giao cảm (parasympathetic) – cơ chế “nghỉ ngơi và phục hồi”, giúp họ dễ chịu trong trạng thái không vận động, nhạy với acetylcholine.

Ngoài ra, yếu tố di truyền và hormone như testosterone, cortisol cũng góp phần quyết định cơ thể thiên về vận động hay nghỉ ngơi.

Kết hợp cơ thể và tinh thần

Điều thú vị là: tính cách và cơ thể không phải lúc nào cũng trùng khớp.

 • Người tâm trí hướng nội + thể chất hướng nội: “mọt sách” điển hình, thích yên tĩnh cả về tinh thần lẫn cơ thể, dễ ngồi nhiều giờ đọc, nghiên cứu.

 • Người tâm trí hướng nội + thể chất hướng ngoại: đầu óc cần chiều sâu, nhưng cơ thể lại đòi vận động, phải kết hợp “động – tĩnh – động”.

 • Người tâm trí hướng ngoại + thể chất hướng ngoại: thích tiệc tùng, vận động, giao lưu, khó ngồi yên.

 • Người tâm trí hướng ngoại + thể chất hướng nội: kiểu người thích xã hội nhưng lại không ham vận động, thường tụ tập, trò chuyện, nhưng không quá thích thể thao.

Áp dụng thực tiễn

Hiểu được “cơ thể hướng nội – hướng ngoại” giúp ta:

 • Sắp xếp công việc hợp lý: người cơ thể hướng ngoại nên vận động trước khi làm việc trí óc; người cơ thể hướng nội nên tận dụng sự tĩnh lặng để làm việc sâu.

 • Chọn lối sống phù hợp: thay vì ép mình theo khuôn mẫu “mọi người hướng nội đều phải đọc lâu/ngồi lâu”, ta chấp nhận rằng cơ thể mình cần vận động xen kẽ.

 • Cân bằng năng lượng: kết hợp đúng “động – tĩnh” sẽ giúp cả cơ thể và tâm trí hoạt động tối ưu.

Hiểu được chính mình cả về tâm lý lẫn thể chất sẽ giúp ta sống hài hoà thuận theo tự nhiên, thuận theo cơ chế sinh học của mình.